Z doświadczenia rodziców

Jesteśmy rodziną dwujęzyczną mniej typową (jeżeli o jakiejkolwiek rodzinie można powiedzieć że jest typowa), bo wszyscy jesteśmy Polakami, choć nasz Syn urodził się w Tuluzie.

Od początku cieszyliśmy się, że Mały będzie mówił dwoma językami, a za jakiś czas i trzema (ponieważ angielski w naszych czasach to już oczywistość chyba dla każdego). Wiedzieliśmy, zgodnie z zapewnieniami „speców od języka”, że to może tylko wzbogacać jego rozwój  i otwierać więcej dróg i dróżek w życiu.

Nasz Syn urodził się zaraz po naszej przeprowadzce i jednocześnie w czasie, kiedy już nie pracowałam. Zamieszkując w Tuluzie zamierzałam w miarę szybko wrócić do pracy, ale stało się to możliwe dopiero, kiedy Piotruś miał około roku.

Jak dla każdej mamy, był to rok radości, małych i większych strachów o gorączki, płacze itp. . Ale był to też czas stałej refleksji nad tym jak sobie poradzimy kiedy wrócę do pracy. Jedynym rozwiązaniem w naszej sytuacji był żłobek. Czekając na przydzielenie nam miejsca zastanawialiśmy się jak to będzie, kiedy „panie żłobianki” będą mówiły do Niego tylko po francusku. Więc postanowiliśmy, że kontynuując mówienie w naszym języku, będziemy też mówić po francusku. „Włączyliśmy” więc francuski w różnych proporcjach w stosunku do polskiego. Nadszedł także czas, kiedy prawie wszystko co mówiłam – co tłumaczyłam, o co prosiłam trwało dwa razy dłużej, bo wybrzmiewało w dwóch wersjach ;).

Piotruś nie miał raczej nigdy oporów w chodzeniu do żłobka, zaobserwowaliśmy natomiast, że był jednym z ostatnich dzieci, które zaczęły mówić pełnymi ( na miarę trzylatków) zdaniami. Panie zapewniały nas, że może być to związane z dwujęzycznością  i że każde dziecko „ma swój rytm”.

Rzeczywiście, w pierwszy dzień szkoły powiedziano nam, że nasz Syn dużo mówi i na pewno z łatwością znajdzie sobie kolegów. Odetchnęliśmy. Ucieszyliśmy się też zapewnieniami kadry szkolnej, że Piotruś poprawnie się wysławia i buduje zdania i że nie zauważa się żadnej różnicy między Nim i dziećmi francuskimi. Panie wydawały się zdziwione tym, że jest dwujęzyczny i zaskoczone, że ładnie porozumiewa się z polskimi Babciami. W Polsce z dumą potwierdzaliśmy, że Piotruś płynnie przechodzi z jednego języka na drugi.

Z początkiem „moyenne section” zauważyliśmy ze zdziwieniem i smutkiem, że Synek nie chce żebyśmy mówili do niego po polsku w garderie. Zaczynał wtedy mówić ciszej i zasłaniał nam buzie rączką. Tłumaczyliśmy wtedy wiele razy, że jesteśmy dumni, że znamy dwa języki i że jesteśmy Polakami. Teraz widzimy to wiele rzadziej i zrozumieliśmy, że to prawdopodobnie chęć bycia takim jak koledzy spowodowała takie zachowania. Identyczną sytuację mieliśmy (chociaż to w żadnym razie nie ta skala i rodzaj problemu) z noszeniem rajtuz zimą. Najpierw bez oporów, później – absolutnie, bo żaden kolega nie nosi J.

Teraz obserwujemy, że mówiąc po polsku posiłkuje się czasem słowami francuskimi, albo tworzy nowe śmieszne słowa, kiedy nie zna lub nie przypomina sobie polskiego odpowiednika. Tak powstała między innymi „kaszetka” od „cachette”, bo nie odnalazł w głowie słowa „ukrycie” czy „schowek”. Robi też czasem „autorskie tłumaczenia” z francuskiego nadając polskiemu słowu ten sam rodzaj, który ma ono w języku francuskim. Korygujemy to oczywiście na bieżąco, choć niezmiennie nas to bawi i cieszy zarazem, bo dowodzi „gimnastyki”, którą wykonuje Jego mózg.

Te „ćwiczenia” mózgu i jego większa „elastyczność” są zresztą chyba jednymi z najlepszych rekomendacji dla dwujęzyczności. Cieszymy się, że Synka i nasze głowy będą funkcjonowały na starość troszkę lepiej, bo przyzwyczajone będą do tej „gimnastyki”.

 Sylwia i Bernard

Oto historia nauki języka przez mojego synka i problemy jakie nam przy tym towarzyszyły. Mam nadzieję, że podniesie to trochę na duchu osoby w podobnej sytuacji. 

Nasza rodzina jest rodziną mieszaną, tzn ja jestem Polką a moj mąż Francuzem. Odkąd urodził sie nasz syn, wiedzialam że nie ma innej opcji i muszę go nauczyc języka polskiego. Dlatego też od zawsze mówilam do niego po polsku. Jak się okazało później, to nie wystarczyło żeby Emil zaczął mówić po polsku. Ale od początku.

Ponieważ nie pracowałam, to miałam ten przywilej spędzania mnóstwa czasu z moim synkiem. Mówiłam do niego oczywiście po polsku, a on odpowiadał mi jak mógł w swoim języku, co zupełnie mi nie przeszkadzało, bo go doskonale rozumiałam mimo że nie był to ani język polski, ani język francuski.

W wieku dwóch lat zapisałam go do Halte-Garderie – dla tych co nie znają, jest to instytucja prawie jak żłobek, czy mini przedszkole dla dzieci w wieku do 3 lat, do której można zapisać dziecko na kilka godzin w tygodniu, mimo że się niepracuje. Emil bardzo lubił swoje nowe mini przedszkole, jednak widzialam dużą różnicę w komunikowaniu się Emila i innych dzieci w jego wieku. Zaczęło mnie to niepokoić, bo bałam się, że kiedy niedługo pójdzie do szkoły, dzieci go odtrącą, bo nie będą mogły go zrozumieć. Rozmawiałam z opiekunkami z Halte-Garderie, z dyrektorką, ale wszystkie mnie uspokajały że to nic niepokojącego, że to dlatego że Emil jest wychowywany dwujęzycznie.

Na szczęscie nie posłuchalam ich zapewnień i na pierwszej wizycie u lekarza poruszyłam ten problem. Od razu zostaliśmy skierowani do logopedy. Przez przypadek trafiliśmy do super miłej pani, którą Emil polubił od samego początku. No i w kwietniu zaczeła się praca nad wymową, głoskami i całą resztą z tym zwiazaną. Wtedy też sama zdecydowałam że na jakiś czas przestanę do niego mówić po polsku. Wiem że dla niektórych może to być nie do pomyślenia, ale dla mnie w tym momencie wydawało mi sie słuszną decyzją. Chciałam jak najszybciej zobaczyć efekty pracy logopedy i postępy Emila. No i musze przyznać, że w jego przypadku byla to bardzo dobra decyzja. Co prawda trwało to kilka miesięcy (jesli dobrze pamiętam to ok 3-4). Ale pozwoliło mu się to odblokować językowo (jak na razie tylko z francuskim) na tyle, że mógł bez problemu dogadywać sie z kolegami. No bo właśnie zaczęła się szkoła. Już dokładnie nie pamiętam po jakim czasie znowu zaczęłam się do niego zwracać po polsku, jednak Emil odpowiadał tylko po francusku. Doskonale mnie rozumiał więc nie wątpiłam że z czasem jakaś zapadka w jego główce odblokuje się również na język polski

Czas leciał, a nasze rozmowy nadal odbywały sie w dwóch językach. W lutym wybieralismy sie do Polski w odwiedziny do dziadków no i oczywiście bardzo sie bałam, że bez mojej pomocy dziadkowie go nie zrozumieją. Z niepokojem czekałam na wyjazd. Natomiast Emil był bardzo szczęsliwy, co na szczęsie troszkę mnie uspokajało – na przykład mówił mi, że przecież to nie problem, bo on nauczy babcię mówić po francusku, bo on umie.

Po przylocie do Łodzi okoliczności sprawiły, że musiałam zostawić Emila pod opieką mojego taty. Nie znam dokładnie szczegołów, ale jakoś sie dogadali. W każdym razie Emilek był zmuszony jakoś wytłumaczyć dziadkowi, że jest głodny i co ma ochotę zjeść, i że w ogóle coś chce. A na drugi dzień, jak już mogłam być z nimi, ku mojemu zaskoczeniu usłyszałam rozmowę mojego synka z dziadkiem tylko i wyłącznie po polsku! Bardzo mnie to ucieszyło. Wszystkie wątpliwości, czy dobrze zrobiłam przestając do niego mówić po polsku sie rozwiały, bo teraz wiem że słusznie zrobiłam.

Prace z logopedkaą kontynuowaliśmy do konca następnego roku szkolnego, Emil miał już wtedy ponad 5 lat. Synek nadrobił wszystkie zaległości w stosunku do kolegów jeżeli chodzi o język francuski. Po polsku mówi chętnie, do niczego go nie zmuszam. Czasem bawimy się w powtarzanie trudnych słówek, co sprawia mu przyjemność – ostatnia nasza fraza to: „Chrząszcz brzmi w trzcinie”. Wiem że to duże wyzwanie, ale czemu nie I kiedy wreszcie udało się Emilkowi poprawnie powiedzieć słowo „brzmi”, był bardzo zadowolony a ja strasznie z niego dumna.

Wnioskiem dla mnie z tej całej historii jest to, że nigdy nie trzeba sie poddawać, tylko czasem trzeba dużo cierpliwości i zrozumienia.